Od końca 2024 roku w Polsce obowiązują nowe przepisy dotyczące bezpieczeństwa przeciwpożarowego, które nakładają obowiązek montażu czujników dymu i tlenku węgla (czadu) w budynkach mieszkalnych oraz hotelach. Nowelizacja rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji ma na celu zwiększenie ochrony życia i zdrowia mieszkańców oraz gości hoteli. Niezastosowanie się do tych wymagań może skutkować poważnymi konsekwencjami, takimi jak grzywny, odmowa odbioru budynku przez Państwową Straż Pożarną czy nawet brak wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela.

Terminy obowiązywania nowych regulacji

Nowe przepisy obowiązują różne typy budynków w określonych terminach. Dla nowo wybudowanych obiektów mieszkalnych obowiązek montażu czujników wszedł w życie już 23 grudnia 2024 roku. Budynki mieszkalne użytkowane przed tą datą mają czas na dostosowanie się do wymogów do 1 stycznia 2030 roku. W przypadku hoteli obowiązek ten musi być spełniony najpóźniej do 30 czerwca 2026 roku. Taki rozkład czasowy ma ułatwić właścicielom i zarządcom budynków wdrożenie nowych regulacji.

W rozporządzeniu określono również, w jakich miejscach czujniki muszą być zamontowane. Każde mieszkanie musi być wyposażone przynajmniej w jedną autonomiczną czujkę dymu. W domach jednorodzinnych czujniki te powinny znaleźć się na każdym piętrze oraz w pobliżu sypialni. Czujniki tlenku węgla muszą być instalowane w pomieszczeniach, gdzie odbywa się spalanie paliw np. w kotłowniach, łazienkach z piecykami gazowymi lub w pokojach z kominkiem.

Konsekwencje niewywiązania się z obowiązku

Rozporządzenie nie przewiduje wprost sankcji za brak montażu czujników, ale konsekwencje ich braku są bardzo poważne. Budynki, które nie spełnią wymogów, mogą nie otrzymać odbioru technicznego od straży pożarnej, a to uniemożliwi ich legalne użytkowanie. Ponadto właściciele takich nieruchomości mogą zostać ukarani mandatami lub grzywną sięgającą nawet 5000 zł. W skrajnych przypadkach istnieje również możliwość nałożenia kary aresztu. Brak czujników może być także uznany za rażące niedbalstwo. Będzie to skutkować odmową wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela w przypadku szkody powstałej w wyniku pożaru lub zatrucia czadem.

Statystyki dotyczące pożarów i zatruć tlenkiem węgla w Polsce potwierdzają, jak ważne jest wprowadzenie tych przepisów. W 2023 roku odnotowano ponad 29000 pożarów w budynkach mieszkalnych, w których zginęło 425 osób, a ponad 3200 zostało rannych. Sezon grzewczy przyniósł blisko 1850 przypadków zatrucia czadem, z czego ponad 50 zakończyło się śmiercią. Te dane pokazują, że montaż czujników to nie tylko kwestia formalna, ale realna potrzeba chroniąca ludzkie życie.

Koszty i korzyści montażu czujników

Koszt jednej czujki dymu lub czadu to zazwyczaj kilkadziesiąt złotych, co w porównaniu z korzyściami jest niewielkim wydatkiem. Szczególnie w domach wyposażonych w urządzenia grzewcze montaż czujnika czadu jest niezbędny. Inwestycja w takie urządzenia to niewielki koszt w stosunku do bezpieczeństwa i życia, które mogą uratować.

Wprowadzone zmiany pokazują, że odpowiedzialność za bezpieczeństwo nie może być lekceważona. Odpowiednio wyposażone budynki minimalizują ryzyko pożarów i zatrucia tlenkiem węgla, a właściciele unikają wysokich kar oraz problemów z ubezpieczeniem. Warto już teraz sprawdzić swoje mieszkanie lub dom i upewnić się, że spełniają nowe wymogi.