Depresja jest jednym z najczęstszych zaburzeń psychicznych. Zachorowalność na przestrzeni roku wynosi około 6% populacji.

Depresja występuje niezależnie od wieku. Jednakże największe zagrożenie wystąpienia zaburzeń depresyjnych niesie ze sobą okres przekwitania (menopauzy i andropauzy) oraz starości.

Przyczyny depresji:

• endogenne (pierwotne zaburzenia depresyjne) – zaburzenia nastroju: zaburzenia afektywne dwubiegunowe (choroba afektywna dwubiegunowa, psychoza maniakalno-depresyjna), zaburzenia afektywne nawracające (choroba afektywna jednobiegunowa, depresja nawracająca), zaburzenia afektywne przewlekłe (dystymia, cyklotymia), zaburzenia schizoafektywne,
• somatyczne (organiczne) – depresje towarzyszące chorobom somatycznym, depresje w chorobach organicznych mózgu, depresje związane ze stosowaniem leków i innych substancji (zatrucia, uzależnienia),
• psychologiczne – depresje reaktywne (związane z urazami emocjonalnymi), depresje w reakcji żałoby, depresje towarzyszące zaburzeniom nerwicowym, depresje związane z adaptacją do istotnych zmian życiowych.

 

Objawy depresji:

• smutek, przygnębienie,
• brak energii do działania,
• problemy z koncentracją,
• obniżone poczucie własnej wartości,
• zaburzenia snu,
• brak apetytu, z którym wiąże się utrata masy ciała,
• osłabienie powonienia,
• w ciężkich przypadkach – myśli i tendencje samobójcze oraz urojenia depresyjne i omamy węchowe (np. odczuwanie zapachu śmierci, zgnilizny).

 

Depresja dotyka nie tylko osoby dorosłe. Chorują na nią także osoby nieletnie. Ze względu na niespecyficzne objawy depresji, jakie często występują u dzieci, choroba pozostaje nierozpoznana lub jest długo diagnozowana.

Oprócz typowych, wymienionych wyżej objawów, depresja u dzieci może przejawiać się:

• lękami,
• problemami w szkole,
• objawami somatycznymi (bólami brzucha i głowy, dusznościami),
• niechęcią do zabawy,
• utratą zainteresowań,
• brakiem komunikowania własnych życzeń,
• nagłymi i nieuzasadnionymi zmianami nastroju,
• utratą wagi lub nieprzybieraniem na wadze.

 

Epizody depresyjne dzieli się na:

• łagodne (występują podstawowe objawy depresji o niewielkim nasileniu),
• umiarkowane (występują średnio nasilone podstawowe objawy depresji, niechęć do życia, trudności w funkcjonowaniu społecznym i zawodowym),
• ciężkie bez objawów psychotycznych (występuje przygnębienie, spowolnienie psychoruchowe, lęk, myśli samobójcze, niezdolność do funkcjonowania społecznego i zawodowego),
• ciężkie z objawami psychotycznymi (tak jak wyżej, a także urojenia grzeszności, winy i kary, hipochondryczne, omamy słuchowe, zahamowanie ruchowe aż do osłupienia).

Leczenie depresji

Depresję leczy się głównie poprzez terapię farmakologiczną oraz psychoterapię. Stosuje się także terapie wspomagające, między innymi – światłoterapię. Rokowania dla osób cierpiących na lekkie i umiarkowane formy depresji są bardzo dobre. Prawidłowe leczenie (prawidłowe rozpoznanie, regularne stosowanie leków w dawkach zaleconych przez lekarza, korzystanie z psychoterapii) powoduje ustąpienie depresji u większości chorych.

Istnieje wiele leków o działaniu przeciwdepresyjnym (wpływających głównie na układy: serotoninergiczny, noradrenergiczny i dopaminergiczny), zróżnicowanych pod względem budowy chemicznej, siły działania, bezpieczeństwa stosowania, etc. Wspomagająco stosuje się także inne leki – neuroleptyki, pochodne benzodiazepiny czy leki normotymiczne.

Wszystkie obecne na rynku leki przeciwdepresyjne działają po pewnym okresie utajenia. Poprawę samopoczucia zaobserwować można po około 2-4 tygodniach. Leczenie trwa zwykle w granicach 3-6 miesięcy.

Po zakończeniu kuracji leki należy odstawiać powoli, by uniknąć objawów odstawiennych – osłabienia, bólów mięśniowych, wzmożonej potliwości, dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Proces odstawiania leku może trwać nawet kilka tygodni i polega na stopniowym zmniejszaniu dawki leku.