Zaburzenia nerwicowe, określane mianem nerwic, są zaburzeniami psychicznymi o różnym podłożu (np. emocjonalnych lub psychicznym). Aktualnie termin ten zastępowany jest przez specjalistów bardziej trafnym określeniem – zaburzenia lękowe.

Osoby cierpiące na nerwicę w kontakcie z innym człowiekiem niejednokrotnie dziwnie się zachowują. Mogą nieustannie wszystko poprawiać, by doprowadzić otoczenie do perfekcyjnego stanu. Mogą też usilnie skupiać uwagę na sobie oraz oczekiwać zainteresowania innych. Osoby chore na nerwicę bardzo często również popadają w uzależnienia (narkotyki, używki).

Objawy nerwicy są bardzo liczne. Część z nich może wiązać się z silnym bólem różnych organów wewnętrznych. Pozostałe objawy somatyczne to zaburzenia seksualne, nieprawidłowe funkcjonowanie niektórych narządów, częściowy paraliż, anestezja. Powszechnymi objawami zaburzeń nerwowych są natręctwa (myślowe i ruchowe) oraz fobie (np. arachnofobia, agorafobia, klaustrofobia). Poza tym do symptomów nerwicy zaliczyć można napady lęku, apatię, przygnębienie, zaburzenia snu.

Klasyfikacji nerwic podjął się Antoni Kępiński. Wyodrębnił on 6 rodzajów tej choroby w zależności od symptomów:

1. Po pierwsze nerwica neurasteniczna, w tym wypadku, chory ma spowolnienie procesy poznawcze (może być albo osłabiony, albo rozdrażniony).
2. Następnie nerwica hipochondryczna, o bardzo widoczny mechanizmie błędnego koła.
3. Kolejna jest nerwica histeryczna, w której chory wręcz teatralnie eksponuje swoje problemy.
4. Nerwica depresyjna, charakteryzuje się długotrwałą apatią oraz niechęcią wobec wszelkiej aktywności.
5. U podłoża nerwicy anankastycznej jest zespół natręctw i kompulsywnych zachowań.
6. Ostatni rodzaj to nerwica lękowa, obejmująca wszystkie fobie.

Przyczyny nerwicy to przede wszystkim konflikty wewnętrzne, których rozwiązanie często jest niemożliwe, lub wiąże się z dużą dawką stresu. Do zaburzeń nerwowych doprowadzić może trauma, powstała w wyniku jakieś tragedii, bądź brak właściwej opieki rodzicielskiej w dzieciństwie. Nerwica prowadzi do obniżenia poczucia własnej wartości, kompleksów, co z czasem może skumulować się i pchnąć chorego do samobójstwa. Nerwicę leczyć może dwustopniowo. Konieczna jest terapia psychologiczna, dzięki której rozwiązać można wewnętrzne problemy chorego, będące przyczyną aktualnego stanu psychicznego. Psychoterapia umożliwia także wyeliminowania różnego rodzaju lęków poprzez ich interpretacje. Dodatkowo można wprowadzić leczenie farmakologiczne, oparte głównie na lekach antydepresyjnych lub lekach anksjolitycznych (ułatwiające kontakt z pacjentem w trakcie psychoterapii).